ರಕ್ಷಾಬಂಧನ 2025: ಈ ಪವಿತ್ರ ಹಬ್ಬದ ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಮಹತ್ವ ತಿಳಿಯಿರಿ!
ಬೆಂಗಳೂರು, ಆಗಸ್ಟ್ 9, 2025:
ಸಹೋದರ–ಸಹೋದರಿಯರ ನಡುವೆ ಇರುವ ಪ್ರೀತಿ, ನಂಬಿಕೆ ಮತ್ತು ಬಾಂಧವ್ಯದ ಪ್ರತೀಕವಾದ ರಕ್ಷಾಬಂಧನ ಹಬ್ಬ, ಈ ವರ್ಷ ಆಗಸ್ಟ್ 19ರಂದು ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಅದ್ಧೂರಿಯಾಗಿ ಆಚರಿಸಲ್ಪಡಲು ಸಜ್ಜಾಗಿದೆ. ಹಿಂದು ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ ಹಬ್ಬಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ರಕ್ಷಾಬಂಧನ, ಕೇವಲ ಒಂದು ಸಂಪ್ರದಾಯ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಇದು ಕುಟುಂಬ ಬಾಂಧವ್ಯಗಳ ಶಕ್ತಿ, ಒಡನಾಟ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಬಿಂಬವೂ ಹೌದು.
ಇತಿಹಾಸದ ಪುಟಗಳಲ್ಲಿ ರಕ್ಷಾಬಂಧನ
ರಕ್ಷಾಬಂಧನದ ಇತಿಹಾಸವು ಶತಮಾನಗಳಷ್ಟು ಹಳೆಯದು. ಹಲವಾರು ಪುರಾಣ ಕಥೆಗಳು, ಇತಿಹಾಸ ಪ್ರಸಂಗಗಳು ಮತ್ತು ಜನಪದ ನಂಬಿಕೆಗಳು ಈ ಹಬ್ಬಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ್ದಾವೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖವುಗಳು:
- ಕೃಷ್ಣ–ದ್ರೌಪದಿ ಕತೆ:
ಮಹಾಭಾರತದ ಪ್ರಕಾರ, ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನು ಶಿಶುಪಾಲನನ್ನು ವಧಿಸುವಾಗ ಬೆರಳಿಗೆ ಗಾಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ದ್ರೌಪದಿಯು ತನ್ನ ಸೀರೆ ಯಿಂದ ಒಂದು ತುಂಡು ಹರಿದು ಕೃಷ್ಣನ ಬೆರಳಿಗೆ ಕಟ್ಟುತ್ತಾಳೆ. ಇದರಿಂದ متاثرನಾದ ಕೃಷ್ಣನು ಜೀವನಪೂರ್ಣ ಅವಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ವ್ರತ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಇದೇ “ರಕ್ಷೆ”ಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ತಿಳಿಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. - ರಾಣಿ ಕರ್ಣಾವತಿ –
ಮೇವಾರ್ ರಾಣಿ ಕರ್ಣಾವತಿಗೆ ಗೋಜರಾತ್ ಸುಲ್ತಾನನಿಂದ ದಾಳಿ ಭೀತಿ ಎದುರಾದಾಗ, ಆಕೆ ದೆಹಲಿ ಸುಲ್ತಾನ ಹೂಮಾಯೂನ್ಗೆ ರಾಖಿ ಕಳುಹಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಆ ರಾಖಿಯ ಪ್ರತಾಪದಿಂದ ಹೂಮಾಯೂನ್ ತನ್ನ ಸೇನೆಯೊಂದಿಗೆ ಬಂದು ಆಕೆಯನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುತ್ತಾನೆ. ಈ ಕಥೆ ಹಬ್ಬದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಏಕತೆ ಮತ್ತು ಬಾಂಧವ್ಯದ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ. - ವಾಮನ–ಬಲಿ ಕಥೆ:
ಭಾಗವತ ಪುರಾಣ ಪ್ರಕಾರ, ವಾಮನ ಅವತಾರದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀವಿಷ್ಣು ಬಲಿಚಕ್ರವರ್ತಿಯಿಂದ ಮೂರು ಹೆಜ್ಜೆ ಭೂಮಿ ಕೇಳಿ, ಅವನನ್ನು ಪಾತಾಳದಲ್ಲಿ ತಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಬಳಿಕ ಬಲಿಯ ಅಕ್ಕವಂತೆಯಾದ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ದೇವಿ ಅವನಿಗೆ ರಾಖಿ ಕಟ್ಟುತ್ತಾಳೆ, ಇದರಿಂದ ಅವನು ಅವಳನ್ನು ಸಹೋದರಿಯಾಗಿ ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ.
ಹಬ್ಬದ ಆಚರಣೆ ವಿಧಾನ
ರಕ್ಷಾಬಂಧನ ದಿನ ಬೆಳಿಗ್ಗೆಯಿಂದಲೇ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಶುದ್ಧೀಕರಣ, ಹಬ್ಬದ ಅಲಂಕಾರ, ಪೂಜೆ ಮುಂತಾದ ಸಿದ್ಧತೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತವೆ. ಸಹೋದರಿ ತನ್ನ ಸಹೋದರನಿಗೆ ತಿಲಕ ಹಾಕಿ, ಆರತಿ ಮಾಡಿ, ರಾಖಿ ಕಟ್ಟಿ, ಅವನ ಆಯುಷ್ಯ, ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಯಶಸ್ಸಿಗಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮಾಡುತ್ತಾಳೆ. đổiಗೆ ಸಹೋದರನು ಸಹೋದರಿಗೆ ಉಡುಗೊರೆ ನೀಡುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಜೀವನಪೂರ್ಣ ಅವಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ಭರವಸೆ ನೀಡುತ್ತಾನೆ.
ಈ ಹಬ್ಬವು ಕೇವಲ ರಕ್ತಸಂಬಂಧಿ ಸಹೋದರ–ಸಹೋದರಿಯರ ನಡುವಷ್ಟೇ ಸೀಮಿತವಲ್ಲ; ದತ್ತು ಸಹೋದರ–ಸಹೋದರಿ, ನೆರೆಮನೆ ಅಥವಾ ಸ್ನೇಹಿತರ ನಡುವೆ ಸಹ ಈ ಆಚರಣೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.
ರಕ್ಷಣೆಯ ಅರ್ಥ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ
“ರಾಖಿ” ಎಂದರೆ ಕೇವಲ ಬಣ್ಣದ ದಾರಿ ಅಲ್ಲ, ಅದು ಪ್ರೀತಿ, ನಂಬಿಕೆ ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷಿತ ಸಂಬಂಧದ ಸಂಕೇತ. ರಕ್ಷಾಬಂಧನವು:
ಕುಟುಂಬ ಬಾಂಧವ್ಯ ಬಲಪಡಿಸುತ್ತದೆ
ಸಾಮಾಜಿಕ ಏಕತೆ ಮತ್ತು ಸಹಾನುಭೂತಿ ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ
ಸಹೋದರ–ಸಹೋದರಿಯರಲ್ಲಿ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ ಬೆಳೆಸುತ್ತದೆ
ಭಿನ್ನ ಧರ್ಮ, ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಂತ್ಯಗಳ ಜನರನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸುತ್ತದೆ
ಆಧುನಿಕ ಕಾಲದ ಬದಲಾವಣೆಗಳು
ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಜಾಗತೀಕರಣದ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ, ರಕ್ಷಾಬಂಧನದ ಆಚರಣೆ ವಿಧಾನದಲ್ಲೂ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಕಂಡುಬಂದಿವೆ. ವಿದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇರುವ ಸಹೋದರ–ಸಹೋದರಿಯರು ಆನ್ಲೈನ್ ರಾಖಿ ಕಳುಹಿಸುವುದು, ವೀಡಿಯೋ ಕಾಲ್ ಮೂಲಕ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ. ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣಗಳ ಮೂಲಕ ಹಬ್ಬದ ಶುಭಾಶಯ ಹಂಚುವುದು ಹೊಸ ಟ್ರೆಂಡ್ ಆಗಿದೆ.
ಇದಲ್ಲದೆ, ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ ರಾಖಿ, ಹಸ್ತಪ್ರತ ರಾಖಿ, ಸೀಡ್ ರಾಖಿ (ಬಿತ್ತಬಹುದಾದ ಬೀಜಗಳ ರಾಖಿ)ಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಬೇಡಿಕೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಇದು ಹಬ್ಬವನ್ನು ಪರಿಸರ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯೊಂದಿಗೇ ಆಚರಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿದೆ.
ರಕ್ಷಾಬಂಧನದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವ್ಯಾಪ್ತಿ
ಭಾರತದ ಎಲ್ಲ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ರಕ್ಷಾಬಂಧನವು ವಿಭಿನ್ನ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಉತ್ತರ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು “ರಾಖಿ ಪೂರ್ಣಿಮಾ” ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದಲ್ಲಿ “ಜುಲನ್ ಪೂರ್ಣಿಮಾ”, ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದಲ್ಲಿ “ಅವಣಿ ಅವಿತ್ತಂ” (ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಯಜ್ಞೋಪವೀತ ಬದಲಾವಣೆ ದಿನ) ಕೂಡ ಇದೇ ದಿನಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ನೇಪಾಳದಲ್ಲಿಯೂ ಈ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಅದೇ ಉತ್ಸಾಹದಿಂದ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ರಕ್ಷಾಬಂಧನವು ಕೇವಲ ಸಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಆಚರಣೆ ಅಲ್ಲ, ಇದು ಪರಸ್ಪರ ವಿಶ್ವಾಸ, ಪರಸ್ಪರ ಕಾಳಜಿ ಮತ್ತು ಸಹೋದರತ್ವದ ಪಾಠ ಕಲಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರಪಂಚ ವೇಗವಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತಿದ್ದರೂ, ಈ ಹಬ್ಬ ನೀಡುವ ಸಂದೇಶ – “ರಕ್ಷಣೆಯ ಭರವಸೆ, ಪ್ರೀತಿಯ ಬಂಧ” – ಯಾವತ್ತೂ ಹಳೆಯದು ಆಗುವುದಿಲ್ಲ.
ರಕ್ಷಾಬಂಧನ 2025 ವಿಶೇಷತೆ
ಈ ವರ್ಷ ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಹಬ್ಬದ ಸಿದ್ಧತೆಗಳು ಆರಂಭವಾಗಿವೆ. ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಹೊಸ ವಿನ್ಯಾಸದ ರಾಖಿಗಳು, ಉಡುಗೊರೆ ಹಂಪರ್ಗಳು, ಚಾಕಲೇಟ್ ಪ್ಯಾಕ್ಗಳು ಜನರ ಮನಸೆಳೆಯುತ್ತಿವೆ. ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣಗಳು ಮತ್ತು ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಕರ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದ್ದು, ಕುಟುಂಬಗಳು ಒಟ್ಟುಗೂಡುವ ಉತ್ಸಾಹ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ.
ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಹಲವು ಸ್ವಯಂಸೇವಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ರಕ್ತದಾನ ಶಿಬಿರಗಳು, ಮರ ನೆಡುವ ಅಭಿಯಾನಗಳು ಮುಂತಾದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳ ಮೂಲಕ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಅರ್ಥಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಆಚರಿಸಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುತ್ತಿವೆ.
ರಕ್ಷಾಬಂಧನ 2025 ಕೇವಲ ಒಂದು ಹಬ್ಬವಲ್ಲ; ಇದು ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಬಾಂಧವ್ಯ, ಪ್ರೀತಿ ಮತ್ತು ಜವಾಬ್ದಾರಿಯ ಜೀವಂತ ಸಂಕೇತ. ಇತಿಹಾಸದ ನೆನಪುಗಳನ್ನು ಹೊತ್ತ ಈ ಹಬ್ಬ, ಇಂದಿಗೂ ಕುಟುಂಬಗಳನ್ನು, ಹೃದಯಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಸಮಾಜವನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸುವ ಶಕ್ತಿ ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಪವಿತ್ರ ದಿನದಲ್ಲಿ, ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ಪ್ರೀತಿ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣೆಯ ಈ ಬಂಧವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿಸಲಿ ಎಂಬುದು ಎಲ್ಲರ ಆಶಯ.
